Ferdinand Porsche, gedreven door precisie
Wanneer je een steen verlegt in een rivier aarde, zal de stroom nooit meer dezelfde zijn, zong Bram Vermeulen. Ferdinand Porsche verlegde één steen in de auto industrie en ook deze was nooit meer dezelfde. Lang na zijn dood is deze man nog steeds een legende en indien hij er niet was geweest, was er wellicht nooit sprake geweest van het vermaarde automerk Porsche.
De beginjaren
In het najaar van 1875, op 3 september om precies te zijn, zag baby Ferdinand Porsche het levenslicht. Niemand kon toen vermoeden dat kleine Ferdinand uit het toen nog Tsjechische dorp Maffersdorf, Als Dr. Ing. een opmerkelijke verandering zou brengen in de automobiel industrie. Zijn vader, die een metaalsmederij uitbaatte, was misnoegd dat zijn zoon met tegenzin het bedrijf erfde. Het was al lang duidelijk dat de interesse van Ferdinand meer uitging naar mechanica en elektriciteit. Als jonge knaap presteerde hij het om zijn schaatsen te voorzien van gloeilampjes. Deze gloeilampjes zorgde voor grote hilariteit onder zijn schaatsende vrienden. Op zijn achttiende werd hij naar de Keizerlijke Technische Universiteit te Reichenberg gestuurd om daar zijn studies aan te vangen. Vooral het vak elektriciteit boeide hem mateloos. Reeds in 1893 brandde ten huize van de familie Porsche, elektrische verlichting in plaats van het toen gebruikelijke gaslicht.
Het duurde niet lang voor hij zijn eerste baan te pakken had bij de elektriciteitsfirma Béla Egger in de bedrijvige Oostenrijkse stad Wenen. Later in datzelfde jaar verhuisde hij van het boerendorp naar de stad maar ging vaak op bezoek bij zijn achtergebleven ouders. Toen hij in 1893 voor het eerst zijn aanstaande bruid, Aloisia Kaes, ging voorstellen waren zijn ouders heel aangenaam verrast. Hij en zijn toekomstige vrouw maakten de lange trip in zijn eerste creatie, de Lohner Porsche. De Lohner Porsche reed op een mengeling van elektriciteit en petroleum.
Het serieuze werk
Nadat Porsche in 1898 overstapte naar het bedrijf van Jakob Lohner, ontwierp hij in 1901 een hybride-auto die ‘De Mixte’ genoemd werd. Het was de eerste auto in zijn soort die aan het grote publiek werd voorgesteld en bedoeld was om de wereldmarkt te veroveren. Met deze auto werden verschillende snelheidsrecords verbroken en Porsche kreeg daarvoor, in 1905, de Poettingprijs. Deze werd enkel uitgereikt aan Oostenrijks beste autobouwers. Vanwege zijn verdienstelijkheid mocht hij in 1917, het eredoctoraat ontvangen die de Technische Hochschule in Wenen uitreikte. Hij mocht ook het officierskruis in de orde van Frans Jozef in ontvangst nemen.
Later, we zijn dan 1924, kreeg hij de titel ‘Doctor Ingenieur’ als waardering voor het ontwikkelen van de Mercedes “Tipo Indy 2,0”. Deze wagen was de eerste met een twee liter compressor. Dit bracht de wagen als eerste aan de eindmeet in de Targa Florio, een beroemde race voor sportwagens. Deze race werd georganiseerd werd door de Siciliaanse industrieel, Vincenzo Florio. Het was een race over een traject van 146 km die, vanaf de eerste race in 1906, jaarlijks gereden werd op een stratencircuit in de buurt van het Siciliaanse Palermo.
De grote autofabriek, Austro-Daimler, wist hem te strikken voor een contract bij het bedrijf en daar bleef hij twintig jaren in dienst. Zoals bij alle bedrijven waar hij gewerkt had, vertrok hij daar stampvoetend en met slaande deuren. Een eigen bureau, voor advies en ontwerp richtte hij op in 1931 en het merk Porsche was van dat moment een feit.
In opdracht van Volkswagen, een toenmalig Nazi staatsbedrijf, toverde Porsche de Type 64 uit zijn tekenpen en gebruikte hiervoor de Kever uitgangspunt. Hij moest klaar zijn om de strijd te winnen voor de beker van de vermaarde rally van Berlijn naar Rome, die in 1939 gereden werd.
Werken in tijden van oorlog
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, was Porsche nog druk bezig met het ontwerpen van zijn drie prototypes. Deze pro zouden resulteren in de Type 64. Omwille van de oorlog, werd de rally afgelast en bleven de auto’s, in de loods van Volkswagen, verweesd achter. De directeur van de Volkswagen fabriek, vond dat hij de geschikte persoon was om zich één van deze prachtige wagens toe te eigenen. Helaas was zijn rijvaardigheid niet echt om over te boffen en hij reed hem vakkundig in de prak. De twee overgebleven prototypes werden familiebezit en werden met veel zorg behandeld.
Minder succesvol waren de militaire tanks die hij ontworpen had in opdracht van de staat. Het ontwerp voor de ‘Maus’, werd in 1942 goedgekeurd door Adolf Hitler in hoogsteigen persoon, die meteen een bestelling plaatste voor vijf exemplaren per maand. Maar door aanpassingen die Der Führer eiste, werd de tank zo zwaar en log dat ze zo goed als niet te gebruiken was. De militaire voertuigen die Ferdinand Porsche ontwierp hadden meer succes.
Van de Volkswagen Kübelwagen, een voertuig waarvan zo’n 55.000 exemplaren verkocht werden aan de staat, werd vooral gebruikt door de Duitse Waffen-SS en de Wehrmacht. Ook voor de Schwimmwagen, één van de eerste amfibievoertuigen, werd de KdF-Wagen die wereldberoemd zou worden als de Kever, gebruikt als uitgangspunt.
Ferdinand Porsche was tijdens de oorlog een vooraanstaand lid was van de NDA, de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij, en Oberführer bij de SS. Dit werd hem niet in dank afgenomen toen de oorlog beëindigd was. In 2013, na een tijd van hevige protesten, werden zijn naamborden uit schaamte verwijderd in zijn geboorteplaats.
Beroemde nazaten
Op 19 september van 1909 werd de enige telg van Ferdinand Porsche geboren en kreeg, net als zijn vader, de naam Ferdinand mee. Ferry, zoals hij genoemd werd, maakte reeds op jonge leeftijd kennis met de technische kant van de auto industrie. Net als zijn vader, werd Ferry Porsche ontwerper van auto’s en met deze kennis nam hij het leiderschap over het in 1931 opgerichte Porsche AG dat gevestigd was in Stuttgart. Hij testte hier ook de nieuwe modellen van de allereerste Volkswagen. In 1938 toen zijn vader de overstap maakte naar de nieuwe fabriek van Volkswagen in Wolfsburg, nam Ferry het assistent-managerschap over van zijn vader.
In de late jaren van 1950 stapte de jonge Ferdinand Porsche, zoon van Ferry en kleinzoon van Ferdinand Porsche, het bedrijfsleven in. Butzi, zoals hij genoemd werd, nam begin 1960 de taak als hoofd van de designafdeling van het Porsche bedrijf op zich. Hij werkte nauw samen met zijn neef Ferdinand Karl Piëch, aan het bouwen van de Porsche 911 en de 904 Carrera GTS.
De dood van een genie
Op 75 jarige leeftijd stierf de grondlegger van het merk Porsche, op 30 januari in 1951. Zijn dood was het gevolg van een hersenbloeding die hij kreeg in november 1950. Zijn lichaam werd bijgezet in de familiekapel ‘Schüttgut’, in het Oostenrijkse pittoreske Zell am See.